Sürdürülebilirlik Raporu Nedir?

Sürdürülebilirlik raporu; iş yapış faaliyetlerinin daha sürdürülebilir hale getirilmesi için hedeflerin belirlenmesine, performans ölçümlerine ve değişimin yönetilmesine yardımcı olan belgelerdir. Aynı zamanda sürdürülebilir kalkınma ve bir şirketin faaliyetlerinin etkisi hakkında bilgi vermek için de önemlidir. Bu raporlar paydaşlarınıza şirketinizin sürdürülebilirlik ile ilgili stratejisini, çalışma yöntemlerini göstermenize de olanak tanır. Bu noktada raporun ayrıntılarına geçmeden önce sürdürülebilirlik hakkında da biraz bilgi vermekte yarar var.

Sürdürülebilirlik iş faaliyetlerini çevreye özen göstererek, sosyal adaleti arayarak ve ekonomik değer yaratarak sürdürme çabalarıdır. Yani gezegenimizdeki yaşamı riske atmadan, gelecek nesillerin kaynak ihtiyacını tehlikeye sokmadan bugünün ihtiyaçlarını karşılamaktır. Bu noktada sürdürülebilirlik denildiğinde aklınıza yalnızca iklim ve çevrenin gelmemesi gerekir. Sürdürülebilirlik dediğimiz zaman çevrenin yanı sıra ekonomik ve sosyal meseleler de devreye girer:

• Çevre: Kullanılan malzemeler, enerji, emisyonlar vb.
• Ekonomik: Değer, etki, satın alma uygulamaları vs.
• Sosyal: Mesleki uygulamalar, insan hakları, sağlık, eğitim vb.

Dolayısıyla sürdürülebilirlik raporu nedir bakıldığında; şirketlerin bu alanlardaki uygulamaları, yaklaşımları, hassasiyetlerini içeren raporlar olduğunu söylemek mümkün. Her türden kuruluş sürdürülebilirlik konusunda rapor verebilir. Bu noktada Türkiye’de belli eşiklere sahip olan şirketler için bu raporlar zorunlu tutulmakta. Aşağıda belirtilen ölçütlerinden en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki raporlama döneminde aşan işletmeler için sürdürülebilirlik raporlaması yapmak zorunlu:

• Çalışan sayısı: 250 kişi
• Aktif toplam: 500 milyon Türk lirası
• Yıllık net satış hasılatı: 1 milyar Türk lirası

Özetlemek gerekirse sürdürülebilirlik raporu; bir organizasyon veya şirketin çevresel, sosyal ve ekonomik konulardaki performansını, etkisini (olumlu veya olumsuz) göstermek için kullanabileceği temel bir araç. Şimdi diğer detaylara geçelim!

Sürdürülebilirlik Raporu Hazırlarken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Sürdürülebilirlik raporları, günümüzde kuruluşlar için birkaç nedenden ötürü hayati önem taşır. Şirketlerin sürdürülebilirlik hedeflerine ilişkin kendi performanslarını değerlendirmelerini, iyileştirme alanlarını belirlemelerini, riskleri azaltıp fırsatları yakalamayı kolaylaştırır.  Raporlamayı da bu vizyon doğrultusunda oluşturmakta yarar var. Bunun yanı sıra raporları belli standartlar ve kurallar çerçevesinde hazırlamak da oldukça önemli. Peki bu noktada nelere dikkat edebilirsiniz?

Öncelikle yukarıda da belirttiğimiz üzere sürdürülebilirlik raporlaması belirli niteliklere sahip işletmeler, şirketler için zorunlu. Bunu biraz daha açalım: T.C. Ticaret Bakanlığının paylaştığı bilgilere göre, 01/01/2024 tarihinden itibaren ilgili kriterden en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki raporlama döneminde aşan işletmeler zorunlu olarak sürdürülebilirlik raporlaması yapmalı. Bu ilgili kriterler ise demin de belirttiğimiz gibi; çalışan sayısının 250 kişi ve üzeri olması, aktif toplamın 500 milyon Türk lirası olması ve yıllık net satış hasılatının 1 milyar Türk lirası olması. Şayet bu ölçütlerden en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki raporlama döneminde aştıysanız sizin için de artık sürdürülebilirlik raporlaması zorunlu. Ek olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun düzenleme ve denetimine tabi bankalar da hiçbir ölçüte bakılmaksızın zorunlu raporlama kapsamında. Şirketiniz bunların dışındaysa da gönüllü olarak raporlama yapmanız mümkün.

Kurumsal sürdürülebilirlik raporlamasında dikkat edeceğiniz bir diğer husus, nasıl hazırlayacağınız konusu. Bu noktada aslında tek bir yöntem yok. Farklı kuruluşlar tarafından yayımlanan standartlar var. Bunlar, raporlama yaparken yararlanabileceğiniz çok önemli yönergeler sunar. Örneğin bir alt başlıkta daha detaylı inceleyebileceğiniz Küresel Raporlama Girişimi (GRI) bunlardan biri. Bunun yanı sıra Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UNGC) ve Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) gibi farklı standartlar da var. Bu standartlardaki bilgilere, kategorilere, yönergelere bakarak etkili bir raporlama yapmanız mümkün.

Bir diğer önemli konu da olası zorluklar. Evet, etkili ve doğru sürdürülebilirlik raporları hazırlamak birden fazla zorluğu içeren zahmetli bir iş. Örnekse sürdürülebilirlik raporları hazırlamanın en büyük zorluklarından biri veri toplama ile ilişkili karmaşıklıktır. Şirketlerin genellikle farklı departmanlara veya coğrafyalara dağılmış çeşitli kaynaklardan bilgi toplaması gerekir. Bu noktada veri kalitesi ve bütünlüğü esastır. Özellikle çevresel veya sosyal etki ile ilgili olanlar gibi finansal olmayan verileri ölçerken doğrulukları sağlamak zor olabilir. Bir diğer zorluk ise sürdürülebilirlik uygulamalarını şirketin iş stratejileri ile uyumlu hale getirmektir. Bir sürdürülebilirlik raporunun gerçekten etkili olması için sürdürülebilirlik girişimlerinin şirketin temel hedefleri ve amaçlarıyla bütünleşmesi gerekir. Bu, sürdürülebilirliğin şirketin ekonomik ve operasyonel başarısına nasıl katkıda bulunduğunu iletme becerisi gerektirir.

Klasik rapor oluşturma adımlarına geçtiğinizde ise en önemli ifadeleri açık ve kısa olarak ifade etmeniz önemlidir. Son olarak bu noktada amacı anlamak da oldukça değerli. İlk bakışta, bir sürdürülebilirlik raporu yalnızca bilgi sunmak ve taahhütlerde bulunmakla ilgili gibi görünebilir. Ancak, bir sürdürülebilirlik raporu bir organizasyonun genel stratejisinde de paha biçilmez bir rol oynayabilir. Sürdürülebilir risk ve performans konularını paydaşlara iletmek için hayati önem taşıyan bir araç haline gelir.

Küresel Raporlama Girişimi (GRI) Nedir?

Küresel Raporlama Girişimi (Global Reporting Initiative – GRI), sürdürülebilirlik raporu hazırlığında öne çıkan standartlardan biri. GRI esasında; işletmelerin ve diğer kuruluşların kendi etkilerinden sorumlu olmalarına yardımcı olan, bu etkileri raporlamak için küresel ortak bir dil sağlayan bağımsız, uluslararası bir kuruluştur. Sağladığı bu ortak dil de sürdürülebilirlik raporlaması yaparken bir standart sağlar. Dünya genelinde en çok kullanılan standart da GRI standartlarıdır. 100’den fazla ülkede 14 bini aşkın kuruluş tarafından kullanılan GRI standartları, sürdürülebilirlik raporlaması uygulamasını ilerletmekte. GRI’nin misyonu ise “kuruluşların faaliyetlerinin insanlar ve çevre üzerindeki etkilerini anlamalarını ve iletmelerini sağlamak” şeklinde özetlenebilir. Bunun amacı ise dünyayı sürdürülebilir bir şekilde iyileştirmek. GRI Standartlarının üç ana bölümü var:

• Evrensel standartlar: Tüm GRI raporlaması için temel bir zemin sağlar. Yönetim, strateji gibi konuları kapsar.
• Sektör standartları: Tarım, imalat ve finansal hizmetler gibi belirli sektörlerdeki kuruluşlara rehberlik sağlar.
• Konu standartları: Konu standartları ise iklim değişikliği, insan hakları ve yolsuzluk gibi belirli konularda ayrıntılı rehberlik sağlar.

GRI ile raporlama süreci de kuruluşların sürdürülebilirlik performanslarını Küresel Raporlama Girişimi standartlarını kullanarak raporlamaları demektir. Hazırlık, veri toplama, rapor taslağı hazırlama, incele ve doğrulama gibi pek çok önemli adımdan oluşur. Ek olarak, kuruluşlar GRI standartlarını inceleyebilir, raporlama kapsamları ve önemli konuları için geçerli olanları belirleyebilir. Küresel Raporlama Girişimi sayesinde sürdürülebilirlik raporlarınız; şeffaflık, paydaş katılımı, rekabet avantajı, sürekli gelişim/iyileşme gibi konularda öne çıkabilir.

Sonuç olarak; Küresel Raporlama Girişimi (GRI) sürdürülebilirlik raporlamasına standart bir yaklaşım sağladığı için önemlidir. Ayrıca GRI’nin şeffaf yapısı göz önüne alındığında, hesap verebilirliği artırır ve paydaşlar için güven oluşturur. Ek olarak GRI Standartları çevre, toplum ve iş operasyonları üzerindeki olası olumsuz etkileri azaltmaya yardımcı olur.

Sürdürülebilirlik Raporu Danışmanlığı 

Şeffaf, veriye dayalı, güvenilirliği artıracak sürdürülebilirlik raporlamaları için İndeks’in yüksek hizmet standartlarından yararlanın! Türkiye ekonomisinin ilk 500’ündeki kurumlara ödüllü raporlar hazırlayan İndeks, uluslararası standartları baz alarak çalışır. İçerikten tasarıma kadar sürecin tüm ayağında profesyonel hizmet almak için siz de talep formu oluşturun!