Dijital vasiyetimi hazırlıyorum

Öldükten sonra dijital varlıklarınıza ne olacak hiç düşündünüz mü? Facebook hesabınız, internetten alışveriş yaptığınız siteye üyeliğiniz, banka hesaplarınız? Facebook, Twitter ve benzer siteler kullanıcılar öldükten sonra hesapların “anma sayfaları” haline gelmesine olanak veriyor. Ancak eğer ölmeden yakınlarınıza şifrelerinizi emanet etmediyseniz bu tür bir isteği gerçekleştirmek pek de kolay olmayabilir. Sosyal medya siteleri kullanıcının haklarını korumak için gizlilik esasına bağlı kalıyor. Kişi öldükten sonra bile hesaba ulaşmak için mahkeme kararı gerekiyor.

Telegraph Gazetesi’nin haberine göre, Saga Legal adındaki bir İngiliz firması öldükten sonra sosyal medyada dijital varlığınızı nasıl korumanız gerektiğiyle ilgili rehber bilgiler vermekte. Rehberin içeriği sadece Facebook, Twitter gibi sosyal medya sitelerindeki hesaplarla sınırlı kalmayıp, Amazon, Google hatta web bazlı alışveriş, film kiralama sitelerindeki aboneliklerinize kadar detaylı bir açıklama sunuyor. Bir diğer deyişle, vasiyet yazar gibi, dijital ölüm sonrası planlaması yapmak teknolojik dünyanın yeni bir gerçeği haline geliyor.

Yepyeni bir sektör

Financial Times’ın haberine göre, Cirrus Legacy şirketinin kurucusu Paul Golding dijital miras yönetimi alanında faaliyet gösteren şirketini kurmaya halasını kaybettiğinde karar vermiş. Halasının ölümünden birkaç hafta sonra halasının Facebook hesabından kendisiyle yeniden bağlantıya geçmesini isteyen bir mesaj almış, kendini çok garip hissederek Facebook hesabını kapatmak umuduyla kuzenlerini aramış. Ancak kimse halasının şifresini bilmiyormuş, sosyal medya ve internet genelinde halasının kullandığı sitelerin neler olduğu ve bunların şifreleriyle ilgili hiçbir yakınının fikri yokmuş. Teknoloji danışmanlığı yapan Golding’e bu durum yeni bir iş fikrinin kapılarını açmış: “dijital miras planlamacısı” olmak. Kardeşi Mark ile beraber kişilerin internet üzerindeki varlıklarını ölümden sonra yönetmeyi amaçlayan Cirrus Legacy şirketini kurmuşlar.

Henüz hayattayken dijital dünyamıza ait bilgilerin kayıt altına alınıp ölüm sonrasında aile fertlerine teslim edilmesi ilerde karşılaşılacak birçok karışıklığın önüne geçebiliyor. Bu alanda faaliyet gösteren birçok yeni girişim mevcut:

Legacy.com kullanıcılarına öldükten sonra gönderilmek üzere e-mailler yazmaları, fotoğraflar, videolar veya ses kayıtları göndermelerine olanak veren hizmetler sunuyor.

LivesOn öldükten sonra bile tweet atmayı, Facebook statüsünü yenilemeyi veya blog’lar yazmayı mümkün kılıyor.

DeadSocial önceden yazılmış dijital mesajların yayınlanmasını sağlıyor.

Google: Sadece küçük çaplı internet girişimleri değil, Google gibi büyük firmalar da ölen kullanıcılarıyla ilgili yeni stratejiler geliştiriyor. Örneğin, Google İnaktif Hesap Yöneticisi diye bir özellik eklemiş. Bu özellik sayesinde kullanıcıların dijital varlıklarıyla öldükten sonra veya zihinsel ya da fiziksel herhangi bir sebepten dolayı artık hesaplarını kullanamadıkları durumlarda hesaplarını nasıl yöneteceklerine dair seçenekler sunuyor. Ne zaman Google hesabınızı sonlandırmak istediğinize dair bir soru var. Örneğin; 3,6 veya 12 ay hesabınıza hiç girmediğiniz takdirde sistem kendi kendini sonlandırabiliyor. Google, Gmail, Android veya internet geçmişi gibi birçok farklı kanaldan kişinin tamamen inaktif olup olmadığını kontrol etme mekanizması işliyor.

Facebook ve Yahoo: Kullanıcı hesaplarının ölümden sonra aile fertleriyle paylaşılması konusunda katı bir yaklaşım sergilemekte. Mahkeme kararı olmadan hesapla ilgili herhangi bir veriyi paylaşmıyor. Facebook akrabalara iki seçenek sunuyor: hesabı kapatma veya anma sayfasına çevirmek.

Dijital Miras Nasıl Bırakılır?

Dijital miras bırakırken 3 alan önem kazanıyor:

1. Bilinç: Tüm internet hesaplarınızın dökümünü yapmalısınız. Böylece sevdikleriniz nerelere bakacağını bilebilmeli.
2. Erişim: Internet üzerinden kullandığınız tüm hizmetlerde kullanıcı adı ve şifrelerinizin dökümü gerekli. Şifrelerin sıklıkla değiştirilebileceği internet ortamında en güncel bilgilerin kayıtlı olması önem taşımakta.
3. İstekler: Öldükten sonra kimlerin hesaplarınıza erişmesini istiyorsunuz? Tüm bu bilgilerin silinmesini mi? Yoksa çocuklarınız tarafından yaşatılmasını tercih ediyorsunuz?

Dijital ölüm konusunu ele alan web sayfası The Digital Beyond’un sahibi Evan Carroll’a göre, yaşamımız boyunca biriktirdiğimiz dijital kayıtlar fiziksel kayıtları aşmış durumda. Ölümden sonra bu kayıtlara ne olacağı konusunu henüz dikkate aldığımız bir döneme gelmedik bile. Önümüzdeki nesiller için bu durum daha da belirginleşecek ve dijital varlıkların yönetimi büyük önem kazanacak.

Kaynak: Dünya Gazetesi

Etiketler: Facebook, twitter, sosyal medya, sanal kimlik, şifre, yahoo, linkedin