İnternetin 1 faydası yok

Ülkelerin internet teknolojileri ve altyapısına yaptığı yatırımların Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’ya (GSYİH) oranını ifade eden i-GSYİH’de Türkiye birçok Afrika ülkesinin gerisinde kalmış durumda. İnternet ekonomisinin Türkiye’de GSYİH’ya katkısı yüzde 0,9’da kalırken, bu oran Senegal’de yüzde 3,3, Kenya’da yüzde 2,9, Fas’ta 2,3 olarak gerçekleşti. McKinsey Global Enstitüsü’nün yayınladığı Afrika’daki internet potansiyeline ilişkin raporda, gelişen Afrika ülkelerinin internet teknolojilerine daha fazla yatırım yapmaya başladığı ifade edildi. Rapora kıta ülkeleri şimdiden kamu harcamalarını internet ekonomisine yönlendirmiş durumda. Bu yönüyle, Afrika’da gelişen internet ve bilişim pazarı birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkenin iştahını kabartıyor. 
 

2025’te 300 milyar dolarlık potansiyel

Bugün kıta Afrika’sında 167 milyon internet kullanıcısı bulunurken, e-ticaret ve diğer internet teknolojilerinin milli gelire katkısı 18 milyar doları buldu. Raporda Afrika kıtasında 2025 yılında 600 milyon internet kullanıcısı olacağı tahmin ediliyor. Afrika kıtasında ana sektörlerdeki verimlilik artışının ise yüzde 300’ü bulacağı öngörülüyor. İnternet ekonomisinin Afrika kıtasına katkısı ise 2025 yılında 300 milyar dolara ulaşacak. 

Rakiplerimiz ileride

Raporda ülke ekonomisine internet yatırımlarının katkısı gelişmiş ülkelerde yüzde 3.7 ortalaması ile yer alırken, Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkelerin ortalaması yüzde 1,9 oldu. Türkiye’deki i-GSYİH’nin yüzde 0.9 olması ise genel ortalamanın hayli gerisinde kaldığını gösteriyor. İnternet ekonomisine kamu yatırımları konusunda da Türkiye son yılların yükselen ekonomileri olarak tanımlanan pazarlarında geride kalmış durumda. Kamunun internet yatırımı harcamalarında Fas’ın kişi başına düşen kamu harcaması 9,58 dolar iken Türkiye’de 8,08 dolar oldu. Brezilya’da bu rakam 31 dolara, Malezya’da 26 dolara, Arjantin’de ise 28 dolara ulaşıyor. Son 5 yıl içinde Çin, Brezilya ve Hindistan’da internet ekonomisinin yurt içi hasılaya katkısı ise yüzde 10’dan fazla. 

Türkiye’den bölgeye açılım

Afrika’da gelişen dijital ekonominin potansiyeli aynı zamanda Türkiye’den kamu ve özel sektör yatırımlarının kıtaya yönelmesine neden oldu. Afrika’nın dokuz ülkesinde koordinasyon ofisi bulunan ve Afrika ülkelerinin tamamında projeler yürüten Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), Afrika ülkelerine özellikle eğitim alanında teknoloji desteği sağlamaya başladı. Kurum Kenya’nın en saygın okullarından Alliance Lisesi’nin bilgi-iletişim-teknoloji laboratuvarına 50 bilgisayar, 5 projeksiyon cihazı, bir akıllı tahta bağışladı. Özel sektörden de, Türk Telekom’un grup şirketi İnnova, Cezayirli GSM operatörü Nedjma’da hayata geçirdiği proje ile müşteri sadakat uygulaması için kendi geliştirdiği “PayFlex Loyalty” çözümünü ihraç etmeye başladı.

E-Ticaret gelişiyor

Afrika’nın gelişen ekonomilerinde özellikle artan orandaki kentli orta sınıf dikkat çekiyor. Şehirlerde internet kullanım oranı yüzde 50’lere yaklaşırken, şu an 167 milyon olan internet kullanıcısı, 2025 yılında 600 milyona ulaşacak. Afrika ülkelerinde ayrıca, 720 milyon kişi mobil telefon sahibi. 2025 yılında kıtada internet üzerinden yapılan e-ticaretin 75 milyar doları bulması bekleniyor. Raporda ayrıca, Afrika ülkelerindeki yabancı yatırımların son yıllarda ticaret ve sanayiden ziyade internet ekonomisi alanına yöneldiğine dair tespitlere de yer verildi. 

Kaynak: Yeni Şafak

Anahtar kelimeler: McKinsey raporu, internet ekonomisi, Afrika, Türk Telekom