İstanbul’u yok etmek
Andrew Finkel, 20 yıldır İstanbul’da yaşayan bir gazeteci. Yerel gazeteler de yazı yazıyor. “Türkiye: Herkesin Bilmesi Gerekenler” kitabının yazarı ve aynı zamanda İndeks Konuşmacı Ajansı Üyesi Finkel, New York Times bloğunda İstanbul’u yazdı, çarpık kentleşmeye dikkat çekti.
Finkel, kaleme aldığı yazıda; “Bugün İstanbul’a verilen zarar, 4. Haçlı Seferi’nde verilen zarara eşit. 1202’de Latin İşgalciler din adına Bizans’ı nasıl yağmalamışlarsa, bugün de İstanbul ilerleme ve büyüme adı altında aynı biçimde yağmalanıyor” diyor.
“İstanbul’u yok etmek” başlıklı makalede Yenikapı’dan “dünyanın en önemli tarihi yerlerinden biri” olarak söz eden Finkel, “Bizim kuşağımız piramitlerin keşfidir” diyen Harvard Üniversitesi tarih profesörü Michael McCormick’in bu sözünü keşfin önemini anlatmak açısından en doğru ifade olarak görüyor. Marmaray’daki kazıda çıkanların çağımız için piramitler kadar önemli bir buluş olduğunun da altını çiziyor.
Finkel, 2004’te başlatılan büyük bir metro inşaatı için yapılan kazılarda ortaya çıkan Bizans Limanı, 36 parça tekne ve çok çeşitli objelerden oluşan müthiş hazinenin insanlık için Ortaçağ’daki Akdeniz çevresinde süre giden yaşam hakkında eşsiz bir rehber niteliği taşıdığını ifade ediyor. “Çünkü Geç Neolitik döneme ait 8 bin yıllık insan yaşamının kalıntılarının olduğu bu alan, bizim Asya ve Avrupa dediğimiz kıta bölünmesinden çok önce İstanbul’un iskan edildiğini kanıtlıyor” diyor.
Yazıyla ilgili fikir verebilmesi için bir kaç not daha:
“İstanbul, pek çok büyük şehir gibi antik geçmişinin dar sokaklarının yanı sıra modern bir metropolün altyapı gereksinimleri arasında sıkışmış durumda ve bununla mücadeleyle yüzleşiyor” diyen Finkel, hükümetin icraatlarını şöyle sıralıyor: “2004 yılındaki buluntular nedeniyle yetkililer öncelikle arkeologların kazı yapabilmeleri adına metro sisteminin inşaatını geciktirmek gibi kendileri için acı verici bir karar almak zorunda kaldı. Yine hakkını vermek gerekirse; 2010 yılında belediye yönetimi, sadece yeni metro istasyonu ve tünel değil, aynı zamanda binlerce yıldır şehrin altında yatan bu hazine için vitrin olacak arkeolojik bir parkı da kapsayacak şekilde Yenikapı’nın yeniden geliştirilmesi ve yepyeni bir vizyona kavuşturulması için uluslararası arenada bir yarışma düzenledi. Yarışmanın kazananları kafa kafaya verdiler ve ortak bir plan geliştirdiler. Ama sonra, merkezi hükümetin emriyle İstanbul Belediyesi’nin ortasına bir bomba düştü: Oldu bittiye getirilerek Yenikapı’nın yaklaşık 5 kilometrelik sularla kaplı bir kısmının Açıkhava fuarları ve siyasi mitingler için taş ve molozla doldurulacağı açıklandı. Bu boş alan, 800 bin ve belki de 1 milyon kişiyi barındırabilecek kadar büyük bir alandı.”
Finkel yazısının sonunda “Bu aynı Seine nehrinin düzenlenmesini istemek ya da Kolezyum’u futbol sahasına çevirmek gibi bir şey…
Kaynakça: http://latitude.blogs.nytimes.com/2012/07/20/destroying-istanbul/?_r=1
