Kuantum iş başında
Gizli dinlemelerin önüne geçmek için her yol deneniyor. Birkaç yıl içinde kuantum mekaniğindeki gelişmelerle uydu vasıtasıyla yapılan gizli dinlemeler bile tespit edilebilecek.
Bilgi güvenliğinin çok daha önemli hale gelmesiyle yeni şifreleme teknolojilerinde hızlı gelişmeler yaşanmaya başladı. İki kişi arasındaki konuşmayı üçüncü kişilerden koruyan kriptograflar bugünlerde kırılması çok zor olan şifreler üzerinde çalışıyorlar. Standart RSA sisteminin değişen ve hızları iyice artan bilgisayar sistemleri karşısında zor durumda kalabileceğini düşünen uzmanlar son dönemlerde kuantum kriptografi kavramından daha fazla söz etmeye başladılar.
Geleneksel kriptografik sistemlerden çok farklı olan kuantum kriptografi matematikten çok fiziğe dayanıyor. Kuantum mekaniğinin yasalarını kullanan yöntem çok daha güvenli bir iletişim vaat ediyor. Basit bir ifade ile dinleme yapmak isteyen üçüncü kişi sistemdeki anahtarları ölçmek isterken kuantum fiziğine göre sistemde mutlaka bir anormallik yaratıyor. Bu anormallik sonucunda sistemdeki hatalar tespit edilerek dinleme yakalanabiliyor.
Son yıllarda kuantum kriptografi ile ilgili birçok yeni çalışma var. Örneğin bir İsviçre firması 700 km’lik kuantum kodlu fiber optik bir bağlantı ile Ohio ve Washington arasında güvenli veri dağıtımı yapmak için çalışmalarını hızlı bir şekilde sürdürüyor. Firma hem kendisi için hem de etrafında hassas veri taşımak isteyen diğer firmalara kiralama yoluyla hizmet vermek için sistemi geliştirmeye devam ediyor. Yine bir Avustralya şirketi olan QuintessenceLabs da farklı bir kodlama yaklaşımı ile 560 km’lik bir kuantum kodlu fiber optik bağlantı geliştirmiş bulunuyor. QuintessenceLabs, bu çalışmayla NASA’nın insansız bilimsel araştırmalarını organize eden Pasadena’daki laboratuarı ile Silicon Vadisi arasında 560 km’lik bir alanda güvenli iletişim hizmeti vermeyi hedefliyor.
Hepsi farklı metotları kullansa da bütün projeler çok iddialı. Her ne kadar yerel sabit hatlar bu işlemleri yapmak için güvenli olsalar da büyük firmalar daha küresel düşünüyorlar. Bu tür firmaların asıl hedefi uydulardan kuantum güvenlikli veri gönderebilecek düzeye gelmek. Birkaç yıl önce yapılan bir deney ile Kanarya Adaları ile Tenerife arasında bir kuantum biti (qubit) tam 143 km’lik uzaklığa ışınlanmıştı. Bu, aynı zamanda alçak yörünge uydularının dünyaya olan uzaklığına eşit olması açısından da büyük önem taşıyor. Uzun sözün kısası, bu yeni teknoloji sayesinde önümüzdeki birkaç yıl içinde uydu tabanlı bir kuantum iletişim ağının kurulması ve kriptolanması imkânsız olmaktan çıkmış olacak.
Kaynak:The Economist
