İki ekmek..
“Askıda ekmek” uygulaması, Osmanlı’dan gelen güzel bir toplumsal dayanışma örneği. . Bir fırına gittiğinizde ihtiyacınız kadar ekmek aldıktan sonra bir ekmek bedeli fazla ödersiniz ve “askıda” dersiniz. Fazladan ödediğiniz ekmek askıya kaldırılır ve ihtiyaç sahibi birinin karnı doyar. Türkiye’de özellikle ekmek üzerinden yaygınlaşan askı uygulamasının dünyada da benzer örnekleri var; Napolili işçilerin başlattığı Caffè Sospeso geleneği ile İtalya’daki bazı kafelerde yoksullara askıda kahve ikram ediliyor.
Eski adet yerini bulmaya çalışıyor
Geçtiğimiz yıllarda ilk kez gündeme geldiğinde çeşitli illerin Fırıncılar Odası’nın da destek verdiği askıda ekmek uygulaması maalesef uzun sürmedi. Ekmek bağışının yetersiz olduğundan yakınan pek çok fırıncı katılmaktan vazgeçti. Fırıncılar birçok kişinin “askıda ekmek” ilanını yeni bir marka sandığından şikâyet etti. Organize bir katılıma dair umutlar azalsa da Türkiye’de farklı şehirlerden bazı fırıncılar bu adeti sürdürmeye devam ediyorlar.
Geçtiğimiz aylarda Samsun’da başlayan bir uygulamaya Samsun Ticaret ve Sanayi Odası, 30 bin ekmek bağışıyla katıldı. Zonguldak’ın Ereğli ilçesinde bazı fırınların askıda ekmek sayısı 30’a yaklaşıyor. Edirne’de son dönemde bir düşüş yaşansa da bu sayı bazı fırınlarda 60’a ulaşıyor. Böylece her hafta 200’e yakın ailenin ekmek ihtiyacı karşılanmış oluyor. Esenler Belediye’sinin “Bir Ekmek de Sen Koy” sloganıyla başlattığı askıda ekmek kampanyasında pilot ilan edilen 16 fırın aracılığıyla 450 kişiye ulaşılıyor. Yaklaşık 4 yıldır bu uygulamayı sürdüren Kırıkkale fırınlarında bugüne kadar 57 binin üzerinde ekmek dağıtılmış. Niğde’de ise bazı fırınlarda bu sayı yıllık 8000 civarında.