Böcek mönüsü alayım
Biz böceği evdeki haşereden biliriz. Böcekle aramız da hiç mi hiç yoktur. Kültürel bir yaklaşım. Oysa dünyanın farklı coğrafyalarında böcek baş tacı. Türkiye gerek mevsim döngüsü gerekse coğrafi büyüklüğü nedeniyle tarımı ve hayvancılığı görece iyi bir ülke. Halkını doyurabiliyor. Diyelim ki, bugüne kadar rahatlıkla doyurabildi. Bundan sonra?… Dünyanın önemli bölümü açlıkla mücadele ediyor.
Biz böceği haşere ilaçlarıyla öldürme gayreti yaşarken, böcekler bazılarının umut kapısı; dünyadaki pek çok yoksul insanın besin kaynağı. Birleşmiş Milletler’e bağlı Gıda ve Tarım Örgütü’nün konuyla ilgili yayınladığı bir rapor bu konuda önemli veriler sunuyor. “Yenilebilir böcekler: Gıda ve yem güvenliği için gelecek” başlığını taşıyan raporda böceklerin sanılanın aksine tüketilmesi yararlı bir besin kaynağı olduğu öne sürülüyor.
Özellikle batı ülkelerinde çok fazla ilgi çekmiyor olsa da Asya, Afrika ve Latin Amerika mutfağında büyük rağbet gören böcekler yaklaşık 2 milyar kişiyi doyuruyor. Dünya genelinde bir milyona yakın böcek türü olduğu tahmin ediliyor ve bunlar arasında 1900 böcek türü insanlar tarafından tüketiliyor. En çok yenilen böcek türleri arasında kın kanatlılar, tırtıl, arı, karınca, çekirge, ağustosböceği ve cırcır böceği yer alıyor.
BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün bu konuyu gündeme getiriyor olmasının sebebiyse nüfustaki artışa paralel olarak, yaşanan kentleşme nedeniyle doğanın, yiyecek talebini karşılamakta zorlanacak olması. Uzmanların görüşüne göre 2030 yılına gelindiğinde milyonlarca insan beslenme problemi yaşayacağı için böcek yemeye şimdiden alışmamız gerekiyor.
Böcekleri bu kadar çekici kılansa yetiştirme konusunda bir sıkıntı yaşatmıyor oluşları. Büyükbaş bir hayvandan bir kilogram et elde etmek için sekiz kilogram yem kullanılması gerekiyor. Böceklerse aynı miktarda et vermek için sadece iki kilogram yem tüketiyor. Böcek tüketiminin sürdürülebilirlik açısından başka faydaları da var. Bunların başında atmosferdeki dengeleri bozan sera gazı üretiminin azaltılması konusu geliyor. Yetişkin bir domuz, kendisiyle aynı ağırlıktaki un kurtlarından 100 kata kadar daha fazla sera gazını doğaya salıyor. Protein açısından zengin olan böcekler, insan vücudunun ihtiyaç duyduğu pek çok minerali de bünyesinde barındırıyor.
Peki, Batı mutfağının böceklere kucak açması mümkün mü? Bu soruya şu an için olumlu bir cevap vermek kolay değil. Ancak 20 yıl öncesine kadar bir Avrupalının çiğ balık yiyeceğine inanmak da kolay değildi. Bugün dünya geneline yayılan suşi kültürü düşünüldüğünde, bir gün böceklerin tadına bakmayacağımızı kim söyleyebilir?