Çözüm Gazeteciliği Trend Olur Mu?

Gazeteciliğin negatif haberden beslendiği günler geride mi kalıyor, sonunda çözüm üreten gazetecilik popüler mi olacak?

Dünyanın dört bir yanında toplumlar doğal afetler, savaşlar, eşitsizlik, ırkçılık, aşırı kutuplaşma, siyasi işlevsizlik ve çevresel krizlerle sarsılırken, bir grup gazetecilik, düzeltici güç olabilmek için dönüşüm mücadelesi veriyor. Çözüm gazeteciliği henüz yeterince kalabalık bir grup değil, kimilerine göre, negatif gelişmeler ile negatif habercilik birbirini beslediği sürece güzel bir rüya olacak…

Çözüm gazeteciliğinin (solutions journalism) kökleri, 1960-1970’lerde sorunlara şiddet içermeyen çözümler bulmaya çalışan barışçı gazetecilik çalışmalarına dayanıyor. İlerleyen yıllarda özellikle 1990’larda gazetecinin görevinin sadece yanlışları ortaya çıkarmak olmadığı savunulmaya başladı. Bu dönem “kamu yararına gazetecilik” anlayışı yer bulmaya başladı.

Çözüm gazeteciliği nedir sorusu için evrensel olarak kabul edilmiş bir tanım yok. Buna karşın, 5 temel bileşeni bulunuyor; sorun, çözüm, uygulama, sonuç ve iç görü olarak tanımlanabilir.

Gazeteciler yıllarca sorun odaklı habercilik üzerinden içerik oluşturdu. Bu, gazetecilik adına ne geliştirici ne de besleyici oldu, ama gerçek şu ki bir endüstri oluşturdu. Okuyucunun ihtiyaçlarını karşılamanın daha iyi yollarının olabileceğini gösteren çalışmaların ortaya çıkmasının nedeni, okurun negatif akımı terk etmesi. Sorun odaklı negatif habercilik abone, takipçi, tiraj rakamlarını da olumlu etkilemedi. Gelir modelinde de sürdürülebilir rahatlama yaratmadı.

Önemli bir kamuoyu araştırması (2019), dünya genelindeki okuyucuların %32’sinin ruh hallerini olumsuz etkilediği, kendilerini çaresiz hissettikleri ve doğruluğuna güvenmedikleri için aktif olarak haberlerden kaçındıklarını gösterdi. BBC World Service tarafından yapılan bir başka izleyici anketi de benzer sonuç üretti; 35 yaş altı (%64) haberlerin yalnızca bilgi vermesini değil, sorunlara çözüm getirmesini istediğini söylüyordu.

Çözüm üslubu her şeye pozitif bakmak ve yansıtmak anlamına gelmiyor. Çözüm gazeteciliği eleştirel ve anlaşılır şekilde araştırıp açıklıyor; neyin işe yarayabileceğine değil, nasıl ve neden işe yaradığına, nerelerde çözümsüz kalabileceğine odaklanıyor. Bu yöntem, toplumsal, ekonomik, sosyal ve ekolojik sorunlara somut, sürdürülebilir yanıtlar sağlayan girişimleri yaymayı amaçlıyor. Bu akımda ders çıkarılacak başarısızlık hikayeleri değerli görülüyor.

Çözüm ve olumlu hikâyecilik perspektifi takipçiye “her şey çok güzel olacak” yaklaşımı sunmuyor. Bir amaç uğruna destek verme bilincini yerleştiriyor okurun kişisel gelişimin olumlu etkiliyor.

Sosyal konularda çözüm perspektifinden haber yapmak, hikâyeyi anlatmak için kolay anlaşılır bir iklim yaratıyor, pozitif hikayeler daha büyük etkiye sahip oluyor.

Kaynak:
https://medium.com/